Γιατί είναι τόσο σημαντικό τα παιδιά να συνεχίσουν να γυμνάζονται ακόμα και την περίοδο της καραντίνας;
Η τακτική σωματική άσκηση είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία των παιδιών.
Κανονικά, όταν τα παιδιά είναι στο σπίτι, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αγχωνόμαστε για το αν θα γυμναστούν. Τώρα όμως που τα παιδιά δεν πάνε σχολείο, δεν έχουν μάθημα γυμναστικής, δεν συμμετέχουν σε κάποια αθλητική δραστηριότητα και δεν εκτονώνονται σχεδόν καθόλου, πρέπει να ανησυχούμε. Κάθονται σπίτι, κάθονται για να κάνουν μάθημα μπροστά σε έναν υπολογιστή και κάθονται σε έναν καναπέ μαζί με όλη την οικογένεια. Κάθονται συνέχεια. Ενώ κανονικά θα έτρεχαν, θα έπαιζαν, θα ούρλιαζαν, θα λαχάνιαζαν, θα έβαζαν γκολ.
Όπως αναφέρει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης: “Υπήρξαν μέρες τον τελευταίο καιρό που απορούσα αν το ιατρείο που κάνω ήταν ιατρείο παχυσαρκίας, το ένα παιδί μετά τη άλλο με δείκτη μάζας σώματος να αυξάνει. Τώρα λοιπόν πάλι καραντίνα, κλείσιμο δραστηριοτήτων, αθλημάτων, πισινών κλπ. Πιθανόν μια έτσι μια αλλιώς μέχρι να βγει ο χειμώνας, μέχρι Μάιο, για μήνες πολλούς. Ποιες θα είναι συνέπειες στο βάρος των παιδιών;”
Κι αυτά όταν ήδη πριν την πανδημία, οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μιλούσαν για δραματική αύξηση του ποσοστού υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών κατά τη σχολική ηλικία. Σε αυτά τα ποσοστά λοιπόν έρχεται να προστεθεί η απομόνωση και ακινησία της καραντίνας που δημιουργεί προϋποθέσεις για την εμφάνιση βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αρνητικών συνεπειών που αφορούν στη σωματική και ψυχική υγεία μικρών και μεγάλων. Ιδιαίτερα σε παιδιά ηλικίας 3-12 ετών, η έλλειψη επαρκούς σωματικής δραστηριότητας και ο καθιστικός τρόπος ζωής (δηλ., έκθεση σε περισσότερες από δύο ώρες καθημερινά σε οθόνη τηλεόρασης, κινητό τηλέφωνο, κ.λπ) συνδέονται – μεταξύ άλλων – με χαμηλή καρδιοαναπνευστική ικανότητα, παχυσαρκία, μειωμένη μυϊκή δύναμη και νευρομυϊκό συντονισμό, με μικρότερη σκελετική ωρίμανση από το αναμενόμενο, καθώς και με μειωμένη μαθησιακή ικανότητα, δυσχερή κοινωνική συμπεριφορά και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η παχυσαρκία είναι κι αυτή μια πανδημία
Σύμφωνα με το ιατρικό επιστημονικό περιοδικό «Lancet», υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ υγείας και φυσικής δραστηριότητας, γι’αυτό και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αποτελεί μια πανδημία με πολύ μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, στην κοινωνία και στην οικονομία[1]. Τα ποσοστά μιλάνε από μόνα τους:
- Στην Ευρώπη, περίπου το 20% των παιδιών σχολικής ηλικίας είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με υψηλότερα ποσοστά να παρατηρούνται στη Νότια Ευρώπη.
- Η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις όσον αφορά τα επίπεδα του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας.
- Νέες έρευνες μιλάνε για δύο δισεκατομμύρια υπέρβαρα άτομα παγκοσμίως
- Μια πρόσφατη αμερικάνικη έρευνα έδειξε ότι στην κατηγορία από έξι ως δώδεκα ετών μόνο το 64% των αγοριών και το 50% των κοριτσιών μπορούσαν να διανύσουν ένα χιλιόμετρο σε λιγότερο από δέκα λεπτά, ενώ μόνο το 60% των αγοριών και το 30% των κοριτσιών μπορούσαν να κάνουν πάνω από μία έλξη (σε οριζόντια μπάρα με στόχο το πηγούνι τους να φτάνει τη μπάρα).
- Έχει ήδη αποδειχθεί από μελέτες ότι τα παιδιά που δεν αθλούνται έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν υγιείς ενήλικες. Υιοθετούν μια λογική αδράνειας που ενδέχεται να διατηρηθεί για την υπόλοιπη ζωή τους.
Η σημασία της άσκησης
Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιάννη Κουτεντάκη, ο Ιπποκράτης ανέδειξε την κίνηση και την άσκηση ως έναν από τους βασικούς πυλώνες της υγείας, ενώ η σύγχρονη επιστήμη έχει ανιχνεύσει δεκάδες κυτταρικούς και μοριακούς μηχανισμούς που συνδέουν την άσκηση με την υγεία.
Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη μεγάλη αξία της άσκησης στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου, του διαβήτη, της αρτηριακής υπέρτασης, της κατάθλιψης, της οστεοπόρωσης και του καρκίνου (ιδιαίτερα του μαστού και του παχέος εντέρου). Συγκεκριμένα, η συστηματική φυσική άσκηση είναι ισοδύναμο φαρμάκου ιδιαίτερα σε καρδιακές παθήσεις αλλά και σε άλλα συστηματικά νοσήματα, σύμφωνα με τον καρδιολόγο Θανάση Δρίτσα[2].
Πόσο πρέπει να γυμνάζονται τα παιδιά κάθε μέρα;
Σύμφωνα με όλα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά και τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας για κοινωνική αποστασιοποίηση, το Εθνικό Κέντρο «Η Άσκηση είναι Φάρμακο-Ελλάς»[3] προτείνει σωματική δραστηριότητα και άσκηση για παιδιά και εφήβους ως εξής:
- Παιδιά ηλικίας 3-5 ετών: τουλάχιστον 180 λεπτά συνολικής καθημερινής σωματικής δραστηριότητας (χαμηλής, ελαφριάς ή μέτριας έντασης).
- Παιδιά ηλικίας 6-12 ετών: τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας κάθε μέρα, με ασκήσεις που είναι ευεργετικές για την καρδιά, τους μυς και τα οστά.
Τι προσφέρει η άσκηση στα παιδιά;
Είναι τόσα πολλά τα οφέλη της γυμναστικής στην υγεία, την ψυχολογία και την καθημερινότητα των παιδιών που αυτά που θα αναφέρουμε στη αμέσως μετά είναι ενδεικτικά. Η άσκηση λοιπόν…
- Αυξάνει την αντοχή της καρδιάς, μειώνοντας αποτελεσματικά τη συχνότητα υψηλής αρτηριακής πίεσης.
- Βελτιώνει την ισχύ και την αντοχή των μυών που αναπτύσσονται.
- Αυξάνει την ευλυγισία και έτσι τα παιδιά μπορούν να στρέφουν και να λυγίζουν το σώμα τους χωρίς να κινδυνεύουν να τραυματιστούν.
- Βοηθά στη διατήρηση του ιδανικού βάρους.Κατά μέσο όρο δεκαπέντε στα εκατό παιδιά της προεφηβικής ηλικίας είναι υπέρβαρα, λίγα όμως από αυτά αθλούνται συστηματικά.
- Μειώνει το άγχος και είναι λιγότερο πιθανό να βιώσει συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες σε σχέση με συνομηλίκους του που κάνουν καθιστική ζωή.
- Χαρίζει στα παιδιά αυτοπεποίθηση και θετική ψυχολογία.
- Το παιδί κοιμάται καλύτερα, αφού έχει αποβάλλει την ένταση και την πίεση κατά τη διάρκεια της άσκησης.
- Βοηθάει στη συγκέντρωση και έτσι και στις επιδόσεις του στο σχολείο.
Τι πρέπει να κάνετε εσείς, οι γονείς;
- Ξεκινήστε με το να γίνετε πρώτοι εσείς το πρότυπο για τα παιδιά σας, κάνοντας γυμναστική στο σπίτι καθημερινά και με όρεξη. Στείλτε τον απαραίτητο κωδικό και βγείτε με ασφάλεια έξω για περπάτημα και jogging.
- Μιλήστε τους για τα οφέλη της άσκησης και ενθαρρύνετε τα παιδιά να συνεχίσουν τη γυμναστική, ακόμα και τώρα στην καραντίνα.
- Διοργανώστε μια κοινή ώρα για άσκηση. Για παράδειγμα, μέσα από ένα online session Family Yoga θα γυμναστείτε όλοι μαζί και θα έρθετε όλοι πολύ πιο κοντά.
- Αφήστε τις δικαιολογίες, βάλτε τη γυμναστική στη ζωή σας και στη ζωή των παιδιών σας.
Η φυσική άσκηση είναι το Α και το Ω για την υγεία των παιδιών. Ειδικά όταν γίνεται σε μορφή παιχνιδιού τα παιδιά τη λατρεύουν. Σας προτείνω λοιπόν να δοκιμάσουμε μαζί ένα μάθημα Yoga For Happy Kids ή ακόμα καλύτερα ένα μάθημα Family Yoga από την άνεση του σπιτιού σας μέσω της πλατφόρμας Zoom. Online και με πολύ απλό τρόπο! Δεν θα σας πω πώς θα νιώσουν τα παιδιά μετά. Θα σας προτείνω όμως να ρίξετε μια κλεφτή ματιά στα πρόσωπά τους μόλις τελειώσει το μάθημα. Θα καταλάβετε.
Ας κλείσουμε με τα λόγια του Προέδρου της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας και καθηγητή παιδιατρικής Ανδρέα Κωνσταντόπουλο:
«Η παχυσαρκία οδηγεί σε εμφράγματα, υπερχοληστεριναιμία, διαβήτη και αλλά χρόνια νοσήματα. Οφείλεται στην καθιστική ζωή μπροστά στην ΤV, το γεγονός ότι τα παιδιά δεν αθλούνται και δεν τρώνε υγιεινά. Αν και προωθείται στη χώρα μας η μεσογειακή διατροφή, τα παιδιά μπροστά τις τηλεοράσεις τρώνε ό,τι χειρότερο υπάρχει. Θα πρέπει τα παιδιά να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στην άθληση και σωματική άσκηση, λιγότερο χρόνο στην τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια, καθώς και τήρηση της μεσογειακής διατροφής[4].»
[1] «Πηγή: https://www.athensvoice.gr/life/health/558564_i-askisi-os-farmako-meros-1o»
[2] «Πηγή: https://www.athensvoice.gr/life/health/558564_i-askisi-os-farmako-meros-1o»
[3] «Πηγή: https://www.athensvoice.gr/life/633114_koronoios-kai-paidia-askisi-paihnidia-kai-treles»
[4] https://www.healthview.gr/88164/andreas-konstantopoylos-sto-healthview-gr-pos-epirease-i-pandimia-toys-emvoliasmoys-ton-paidion/