Μέρος Α: Yoga και θετική ψυχολογία για τους ενήλικες.
Όταν οι άνθρωποι μιλούν για την yoga, αναφέρονται συχνά στα πρακτικά οφέλη που μας χαρίζει, όπως αυξημένη δύναμη, ευελιξία και χαλάρωση και όχι στο πώς επιδρά στην ψυχολογία μας. Στην πραγματικότητα άλλωστε, η yoga είναι γνωστό ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση και επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό. Κάποιες μελέτες απέδειξαν ότι η yoga συντελεί στην απώλεια βάρους, στη βελτίωση της ισορροπίας και του συντονισμού.
Ωστόσο, δεν αναφερόμαστε συχνά στα ψυχικά, ψυχολογικά και γνωστικά οφέλη της yoga. Σύμφωνα με μια μελέτη στο Harvard Mental Health (Απρίλιος, 2009), η yoga έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης, καθώς και ορισμένων μορφών διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD). Επιπλέον, αρκετές πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η yoga μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες και την ανακούφιση της αϋπνίας.
Εάν έχετε δοκιμάσει yoga, ξέρετε ότι όλα αυτά είναι αλήθεια, αφού δρα ως καταπραϋντικό σε διάφορες αγχώδεις καταστάσεις. Επίσης, πιθανότατα γνωρίζετε ότι είναι πολλά περισσότερα από μια απλή άσκηση ή μια ρουτίνα διατάσεων.
Στην πραγματικότητα, είναι μια από τις λίγες σωματικές δραστηριότητες που συνδέουν το μυαλό με το σώμα σας, αφού για να γίνει αποτελεσματικά μία άσκηση, απαιτούνται και τα δύο. Η πρακτική της yoga τονίζει τη σύνδεση μεταξύ του μυαλού μας και του σώματός μας και σας ενθαρρύνει να χρησιμοποιείτε και τα δύο ταυτόχρονα. Μια συνεδρία yoga απαιτεί ακριβή και προσεκτική κίνηση, αλλά απαιτεί επίσης προσεκτική σκέψη και ενισχυμένη επίγνωση.
“The most important pieces of equipment you need for doing yoga are your body and your mind.”
Rodney Yee
H yoga επικεντρώνεται πολύ περισσότερο στην «εσωτερική» εμπειρία του ασκούμενου παρά στην «εξωτερική» εμπειρία του (δηλαδή, μόνο στο σώμα του). Μια αυθεντική πρακτική yoga απαιτεί ενδοσκόπηση, προβληματισμό και σοβαρή εξέταση του εαυτού. Είναι ένας τρόπος να συνδεθούμε με τις δικές μας σκέψεις, συναισθήματα, πεποιθήσεις και βασικές αξίες, ανοίγοντας το παράθυρο στον βαθύτερο και πιο αληθινό εαυτό μας.
Υπό αυτό το πρίσμα, είναι δύσκολο να δεις τη yoga και την ψυχολογία ως ξεχωριστά θέματα! Ωστόσο, όσο στενή και αν είναι η σύνδεση μεταξύ της yoga και της ψυχολογίας, είναι ακόμη πιο στενά συνδεδεμένη με αυτό που λέμε “θετική ψυχολογία”.
Πόσο ισχυρός είναι ο δυνητικός αντίκτυπος μιας «θεραπείας yoga»; Τόσο ισχυρός που ορισμένοι θεραπευτές και γιατροί έχουν αρχίσει να το συνταγογραφούν ως συμπληρωματική θεραπεία πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή, τη θεραπεία yoga. Μερικές φορές, επιδιώκεται ακόμη και ως η μόνη μέθοδος θεραπείας, αν και γενικά δεν συνιστάται για πιο σοβαρές διαγνώσεις.
“Yoga has a sly, clever way of short circuiting the mental patterns that cause anxiety.”
Baxter Bal
Τα οφέλη της Yoga
Πιθανότατα έχετε ακούσει για τα πολλά οφέλη της yoga που ξεπερνούν την απλή ανακούφιση. Διαβάστε τώρα και μερικά από τα ψυχολογικά οφέλη που έχει:
Βοηθάει στη χαλάρωση: Η yoga συνήθως περιλαμβάνει την προσοχή στην αναπνοή και διδάσκει μια τεχνική βαθιάς κοιλιακής αναπνοής, η οποία έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της ορμόνης του στρες στη ροή του αίματος. Έτσι, η yoga μπορεί να μας βοηθήσει να χαλαρώνουμε και να μειώνουμε το άγχος, ώστε να μπορούμε να σκεφτόμαστε πιο καθαρά.
Βοηθάει στο να ηρεμήσουμε: Η εστίαση στις κινήσεις του σώματός μας και στην αναπνοή μας μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των υπερβολικών σκέψεων στο μυαλό μας και να μας βοηθήσει να στοχεύουμε σε αυτό που πραγματικά μας προβληματίζει.
Μας φέρνει σε επαφή με το σώμα μας: Η αύξηση της επίγνωσής σας για τη φυσική μας κατάσταση μπορεί μερικές φορές να μας οδηγήσει σε συναισθήματα που μπορεί να μην είχαμε αναγνωρίσει διαφορετικά.
Αρχές ενσυνειδητότητας: Οι ανησυχίες μας είτε εστιάζονται στο μέλλον είτε βασίζονται στο παρελθόν. Η yoga μας διδάσκει πώς να ζούμε τη στιγμή και να εστιάζουμε αποκλειστικά στο εδώ και τώρα. Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας μπορεί να μας βοηθήσει στην καθημερινή μας ζωή εστιάζοντας στο τώρα και ρωτώντας τον εαυτό μας: τι είναι στις δυνάμεις και τον έλεγχό μου αυτή τη στιγμή;
Ανεκτικότητα σε δυσφορία: Είτε αντέχουμε τη ζέστη σε ένα μάθημα yoga είτε κρατάμε μια δύσκολη στάση, οι αρχές της yoga μάς διδάσκουν να αντέχουμε. Η πρακτική της yoga μάς δείχνει πώς να μην φοβόμαστε τη δυσφορία και μας βοηθά να αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση μέσα μας ότι μπορούμε να ανεχτούμε για περισσότερο, αναπνέοντας, διατηρώντας την ισορροπία και ζώντας τη στιγμή.
Εκτός όμως από τις διάφορες ιστορίες για τα θαύματα της τακτικής πρακτικής της yoga, υπάρχουν επίσης στοιχεία από ειδικούς που υποστηρίζουν τα οφέλη της yoga.
Για παράδειγμα, οι ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας υποδεικνύουν ότι η yoga είναι αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, στη μείωση της κόπωσης, στην ανακούφιση από το άγχος και τον περιορισμό του στρες, αφού συχνά ενισχύει τα συναισθήματα αυτοπεποίθησης και αυτοπεποίθησης των συμμετεχόντων. Εκτίμηση (Büssing, Michalsen, Khalsa, Telles, & Sherman, 2012).
Η yoga μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για όσους παλεύουν με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Αρκετές μελέτες για τη yoga που εφαρμόζονται στη θεραπεία PTSD δείχνουν ότι η yoga μπορεί να έχει αποτελέσματα παρόμοια με αυτά της θεραπείας ομιλίας (Novotney, 2009). Τα αποτελέσματα της yoga στα συμπτώματα PTSD υπογραμμίζουν αυτή τη σχέση μεταξύ του σώματος και του εγκεφάλου και τη δυνατότητα της yoga να διευκολύνει αυτή τη σύνδεση και να παρακάμψει ακριβώς το εμπόδιο.
Πολλά συμπτώματα PTSD είναι σωματικά, όπως ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός και η εφίδρωση που μερικές φορές συνοδεύουν «αναδρομές» ή ζωντανές αναμνήσεις τραύματος. Η yoga μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως αυτά, καθώς μπορεί να στοχεύσει τα σωματικά συμπτώματα του στρες, του άγχους, του φόβου και της κατάθλιψης.
Τα φυσικά οφέλη της yoga
The beauty is that people often come here for the stretch, and leave with a lot more.
Liza Ciano
Συνολικά, αν και η yoga μπορεί να φαίνεται σαν μια σχετικά ήπια μορφή άσκησης, η τακτική πρακτική της μπορεί να έχει τα ίδια οφέλη για την υγεία με πολλούς άλλους τύπους άσκησης, αλλά με μικρότερο αντίκτυπο στις αρθρώσεις και περισσότερη χαλάρωση!
Εκτός από τις ίδιες επιπτώσεις στη γενική υγεία με άλλους τύπους άσκησης, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η yoga είναι ακόμη πιο ωφέλιμη από τα περισσότερα είδη άσκησης όταν πρόκειται για:
- Αύξηση ισορροπίας
- Μείωση της κόπωσης
- Ενίσχυση της ευελιξίας
- Υγιείς καρδιακοί παλμοί
- Υγιής μεταβλητότητα καρδιακών παλμών
- Βελτιωμένη λειτουργία των νεφρών
- Μειωμένα ή ρυθμισμένα συμπτώματα εμμηνόπαυσης
- Ανακούφιση από τον πόνο
- Ανακούφιση ή αναστολή ψυχωσικών συμπτωμάτων
- Βελτίωση της ποιότητας ζωής
- Μείωση των διαταραχών ύπνου
- Βελτίωση της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής
- Αύξηση δύναμης
- Μείωση της παχυσαρκίας, του στρες, της χοληστερόλης
Η yoga μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να νικήσετε τα συμπτώματα της αϋπνίας και της κατάθλιψης και να ενισχύσετε την ενέργεια, την ευτυχία και να ενθαρρύνετε ένα υγιές βάρος.
Σε μια μελέτη, οι συμμετέχοντες που συμμετείχαν σε καθημερινή πρακτική yoga 45 λεπτών ακριβώς πριν πάνε για ύπνο για οκτώ εβδομάδες παρουσίασαν τρομερές μειώσεις στη σοβαρότητα της αϋπνίας τους (Novotney, 2009).
Σε μια άλλη, οι συμμετέχοντες που έκαναν yoga πιο τακτικά είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν υψηλότερη ενέργεια, καλύτερες διαθέσεις, μεγαλύτερη ευτυχία, πιο ικανοποιητικές σχέσεις με τους άλλους και πιο ικανοποιητικές ζωές γενικά (Ross et al., 2013). Μάλιστα, οι συμμετέχοντες που έκαναν yoga πιο τακτικά είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν περισσότερη ενέργεια, καλύτερες διαθέσεις, μεγαλύτερη ευτυχία, πιο ικανοποιητικές σχέσεις με άλλους και μια πιο ικανοποιητική ζωή γενικά (Ross et al., 2013).
Τέλος, μια επισκόπηση των γενικών οφελών της yoga διαπίστωσε ότι όσοι ασχολούνται τακτικά με την πρακτική συχνά βιώνουν αύξηση της αυτο-αποτελεσματικότητας και της αυτοπεποίθησης, μαζί με βελτιώσεις στην ισορροπία, την ευελιξία, τη δύναμη και την απώλεια βάρους (Büssing et al., 2012).
Ύστερα από όλα αυτά μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε ότι η yoga δεν είναι απλώς μία άσκηση. Είναι ένας τρόπος ζωής που επηρεάζει την ψυχολογία μας και μας οδηγεί στο να έχουμε μια θετική στάση απέναντι σε ό,τι συμβαίνει.
Αλήθεια, αξίζει να τη δοκιμάσετε. Ο κόσμος της yoga είναι ανοιχτός για εσάς. Για να γελάσουμε και να δούμε την όμορφη πλευρά της ζωής.
Αριάδνη
ps: Στο δεύτερο μέρος, θα ανακαλύψουμε μαζί πώς η yoga μπορεί να επηρεάσει θετικά την ψυχολογία παιδιών και εφήβων.